sábado, 28 de mayo de 2022

Un pequeño TEST de tu SABIDURÍA

Como ya sabes de sobra, las tres religiones monoteístas tienen un pasado común. De hecho, las tres han surgido en Oriente. 

Es un hecho, además, la influencia árabe en diversos campos de la cultura occidental...y más en nuestros días, donde la intercomunicación a nivel global es un hecho.

No hay que perder de vista NUNCA las raíces, ¡verdad!, pero también hay que ensanchar los horizontes vitales con "la sabiduría" de otros pueblos.

AQUÍ te dejo un vídeo con 28 proverbios árabes. Recuerda que "PROVERBIOS" es también unos de los 46 libros del Antiguo Testamento.

Míralo con calma...

SABIDURÍA "Árabe"


Trabajo que te pido:

1. Selecciona dos proverbios del vídeo que te han hecho pensar especialmente y luego inventa tú uno por el estilo.

2. La mejor "escuela" es la propia vida, pues las cosas que nos suceden nos hacen pensar y reflexionar. Así que, después de los años que ya llevas vividos, demuestra tu sabiduría en estas cuestiones:

  • ¿Crees que es importante la fe en la vida del ser humano? ¿Por qué?
  • ¿Qué "huellas" de Dios dirías que encuentran las personas creyentes en el mundo actual?
  • En este presente, a nivel global, ¿domina el bien o el mal? Justifica tu respuesta.
  • La literatura y el cine, por ejemplo, son dos buenos ejemplos de lo que piensan y viven las personas. Di una buena (= te ha hecho pensar, reflexionar) película que has visto últimamente.
3. El curso está terminando; poco a poco parece que la PANDEMIA va estando más controlada, al menos, en este "trocito" de mundo donde tú y yo vivimos (¡ojalá también lo esté en cada rincón del planeta!). Toca hacer balance: así que te pido una última reflexión...
¿qué te ha aportado el haber participado en clase de RELIGIÓN durante estos 9 meses?

SUBES tu respuesta a través de un comentario 
a esta entrada y NO OLVIDES, al final, 
escribir tu NOMBRE, número y curso 
(indicando si eres de ESO o BACH). 

¡GRACIAS!


martes, 17 de mayo de 2022

DÍA das LETRAS GALEGAS


AQUÍ tes a biografía do homenaxeado este ano
no 17 de maio:
DÍA das LETRAS GALEGAS 


A INFORMACIÓN ESTÁ SACADA DA WEB do CONSELLO da CULTURA GALEGA.

Florencio Delgado Gurriarán, avogado, milítante galeguista 
e poeta exiliado en México

O poeta Florencio Delgado Gurriarán exerceu a avogacía no Barco de Valdeorras, onde se afiliou ao Partido Galeguista (PG). En 1939 exiliouse en México, país no que se integrou e no que seguiu loitando polo ideal galeguista como creador das revistas Saudade e Vieiros, fundador do Padroado da Cultura Galega e como representante na delegación de Galeuzca en México. Publicou os poemarios Bebedeira (1934), Galicia infinda (1963), Cantarenas (1981) e O soño do guieiro (1986).

Designado como autor ao que se lle dedica o Día das letras Galegas do ano 2022, Florencio Delgado Gurriarán naceu o 27 de agosto de 1903 en Córgomo (Vilamartín de Valdeorras). Despois, por motivo da profesión de seu pai, perito agrícola e funcionario do Ministerio de Fomento, toda a familia viviu en Ourense, Palencia e Valladolid, onde Florencio estudou a carreira de Dereito entre 1918 e 1924.

Rematada a carreira e cun novo destino do pai na Coruña, a familia instálase en Córgomo e Florencio decide preparar oposicións a rexistrador da propiedade. Abandona o intento de facerse rexistrador e comeza a traballar como avogado no Barco e a colaborar nos xornais El Heraldo de Galicia, de Ourense, e en A Nosa Terra. Acadada unha notable sona como avogado e como poeta, ao instaurarse a República e reorganizarse as forzas políticas clandestinas durante a ditadura de Primo de Rivera (1923-1930), en Delgado Gurriarán aséntanse os seus ideais republicanos e plenamente galeguistas. Comezou a militar no Partido Galeguista (PG), fundando en decembro de 1931, moi comprometido, sobre todo, coa defensa do seu tesouro máis prezado, o idioma que aprendeu a falar coa súa xente da terra de Valdeorras e a escribilo de forma autodidacta lendo os Aires da miña terra de Curros Enríquez. Como militante do PG e socio protector do Seminario de Estudos Galegos, en xaneiro de 1934 asistiu en Ourense á III Asemblea anual do partido en representación do grupo de Córgomo-Portela. Alí coñeceu a Castelao.

Guerra Civil
Dada a súa militancia galeguista e incorporado á Fronte Popular, ao estalar a guerra civil o desasosego amedrentou a Florencio, que nun principio estivo agochado en varios lugares de Valdeorras e en Valladolid. En outubro de 1936, fuxindo por Portugal, logrou embarcar clandestinamente no Porto con destino a Bordeos. Viviu nesa cidade e en París, ata que en xaneiro de 1938 pasou á Barcelona republicana, onde se integrou na Subsecretaría de Armamento e despois no Servizo de Información Periférico do Estado Maior do Exército de Terra.

Entre os refuxiados galeguistas e comunistas establecidos neses anos bélicos en Barcelona, e contando co financiamento das Sociedades Hispanas Confederadas (SHC), creadas en Nova York para axudar á República, Florencio involucrouse no plan de organizar e facilitarlle amparo aos guerrilleiros do maquis galego, e mais a outros que xa estaban refuxiados en Portugal.

En Barcelona, Castelao encargoulle importantes angueiras relacionadas co PG, na Solidariedade Galega Antifeixista, organización unitaria creada para fornecer axuda aos combatentes e refuxidados galegos da zona republicana. Máis tarde, de novo en Francia, tería o cometido de organizar a evacuación dos refuxiados políticos españois confinados nos campos de internamento franceses e, en colaboración coas SHC neoirquinas, e os organismos de axuda creados polo Goberno da República, nomeadamente o SERE (Servicio de Evacuación de Refugiados Españoles), fretar os barcos Sinaia, Ipanema e Mexique, nos que moitos perdedores da guerra se dirixiron en 1939 a México. Tamén colaborou en Nueva Galicia, publicación quincenal (maio 1937-xullo 1938) vencellada aos comunistas galegos, subtitulada Portavoz de los antifascistas gallegos. Nesta revista, e asinando como Florencio, publicou os poemas «Amencer», «Ía a misa de doce», «Levan a Cristo por fóra», «Un vello falanxista», «Home pequeno-fol de veneno» e «Foliada para o día da victoria». Nesa mesma revista Castelao colaboraría coa serie «Verbas de chumbo», onde abordaba diversas cuestións do nacionalismo galego desenvolvidas no libro Sempre en Galiza.

Exilio
Como un refuxiado máis, Florencio chegou a Veracruz no buque Ipanema en xullo de 1939. Logo duns días de estadía en México DF, o cineasta Carlos Velo conseguiu que nomeasen a Delgado Gurriarán delegado en Toluca do SERE. Despois deste primeiro traballo, Florencio instalouse en DF e dedicouse á venda de produtos como fertilizantes, zapatos finos, aceite, pólizas de seguros… En 1949 entrou como visitador médico do Laboratorio Queralt Mír, primeiro como axente na capital e despois en Guadalajara, onde desempeñou cargos de alta responsabilidade ata 1973, ano en que se xubilou.

Como militante do PG, Florencio estivo sempre moi activo nos círculos galeguistas de México. Xunta López Durá redactou a versión mexicana do pacto Galeuzca, fixo parte da delegación do Consello de Galiza de México e participou nas reunións dos exiliados republicanos españois para preparar a sesión parlamentaria no Palacio Municipal da praza do Zócalo de México o 9 de novembro de 1945. A insistencia dos parlamentarios galeguistas, nomeadamente de Castelao, nesa xuntanza propiciouse a constitución da Comisión do Estatuto Galego. Tamén foi un dos promotores do Padroado da Cultura Galega, fundado en 1953, que promoveu a emisión radiofónica Hora da cultura galega, que despois cambiou o título polo de Hora de Galicia. No ano 1959, recollendo as intervencións e colaboracións radiofónicas nas que Florencio participou decotío, o Padroado publicou o libro Presencia de Galicia en México. E o Padroado tamén impulsou a publicación da revista Vieiros.

Obra poética
Os vértices da poesía de Delgado Gurriarán xiran arredor de tres eixes temáticos e estilísticos: a obra lírica e sensual de Valdeorras, compilada no libro Bebedeira; a poesía de loita e defensa da lingua galega e belixerante contra o fascismo, que se publicou sobre todo en Nueva Galicia e se recolleu no libro O soño do guieiro. O terceiro eixe é o da poesía crioula recollida nas revistas Saudade e Vieiros e no libro Galicia infinda, na que o autor mostra a súa admiración pola realidade mexicana e a capacidade da lingua galega para dialogar cun sistema literario tan diferente como o mexicano.

Delgado Gurriarán deuse a coñecer como poeta en xornais e revistas da súa época, pero o seu primeiro libro de poesía foi o titulado Bebedeira, publicado en 1934 como n.º 60 da editorial Nós, dirixida por Ánxel Casal. Trátase dun poemario moi relacionado coa denominada Xeración do 25 e coa escola hilozoísta de Amado Carballo, aínda que a natureza valdeorresa dos versos de Bebedeira son máis esgrevios cós de Proel, máis condicionados pola suavidade da bisbarra do Lérez. En Bebedeira, moi ben aceptado pola crítica coetánea de Fernández del Riego, Carballo Calero, A. Villar Ponte, Xohán Luís Ramos e Otero Pedrayo (Hoxe, como un merlo, pico en troques de cereixas, os acios dos poemas de Bebedeira), reúne moitas das poesías escritas desde 1931 con achegas máis recentes.

Case trinta anos despois de Bebedeira, o poeta valdeorrés publicou como n.º 12 da colección Salnés da editorial Galaxia o libro Galicia infinda (1963), 43 poemas nos que a través de cinco apartados («Cantarenas», «Valdeorras», «Castiñeiros», «Varia» e «Poemas mexicanos») se recollen poemas da posguerra. Os «Poemas mexicanos» son os que, en opinión de Carballo Calero, achegan a este apartado un feitío máis innovador e exótico polo gran número de palabras americanas empregadas acompañadas de termos galegos dialectais, que converten a lingua dos poemas nunha especie de crioulo galego americano.

En Ediciós do Castro publicou en 1981 o poemario Cantarenas no que aos poemas de Bebedeira, engádelle outros que o autor denomina «Valdeorresas» e «Dionisias». Finalmente, como n.º 3 da colección Opúsculos de Poesía de Ediciós do Castro, en 1986 publicou O soño do guieiro, libro que toma o título dun poema publicado na revista Galicia do Centro Galego de Bos Aires para conmemorar o vintecinco cabodano de Castelao. E no que se recollen algúns poemas da guerra, moitos deles xa publicados no Cancioneiro da Loita Galega, e poemas do exilio.

Saudade
A primeira empresa sociocultural creada polos galeguistas de México foi a revista Saudade, por iniciativa dos militantes galeguistas establecidos no país. Subtitulábase Verba galega das Américas, redactada integramente en galego e editada pola Irmandade Galeguista e o Grupo Saudade, que publicou o seu primeiro número o 25 de xullo de 1942. A dirección dos dous primeiros números (1942 e 1943) correu a cargo de Xosé Caridad Mateo, responsabilidade que recaeu en Ramiro Illa Couto no terceiro número (maio de 1943) e en Ramón Cabanillas Álvarez no número catro (xullo de 1943). Ademais dos citados compoñían a redacción Florencio Delgado Gurriarán e Carlos Velo.

Saudade non volveu aparecer ata 1952 e mantívose ata agosto de 1953. Nesta segunda etapa da revista amplíase o consello de redacción coa incorporación de Roxelio Rodríguez de Bretaña, Manuel Porteiro Viñas, o socialista Marcial Fernández e o comunista achegado ao galeguismo Luís Soto. Na nova xeira só se publicaron os números extraordinarios do 25 de xullo de 1952 e de 1953 nos que incorpora colaboracións de galeguistas do interior: Otero Pedrayo, Cuevillas, Pura Vázquez, Álvaro Cunqueiro e Ben-Cho-Shey.

Cancioneiro da loita galega
Publicado pola delegación mexicana do PG, coincidindo co Día de Galiza de 1943 e coa edición do último número da primeira xeira de Saudade, aparece en México o libro colectivo titulado Cancioneiro da loita galega. O libro, de 160 páxinas, ábrese cunha cantiga de Afonso IX de León («Quen da terra levou cabaleiros») e ao que seguen o «Himno Galego» de Pondal, o «Himno das mocidades galeguistas» de Alfredo Brañas e o «Himno de Solidaridade Galega» de R. Cabanillas. E a partir de aí unha serie de composicións anónimas ou asinadas con pseudónimo (X. Brigancio, Nadel, R. Miño, C. Lamas e B. Lérez) aos que seguen un poema de Pondal, un de Cabanillas e outro de Emilio Pita, e remata cunha pequena escolma do libro A gaita a falare de Rey Baltar. En 1996, nunha edición prologada e ao coidado de Xesús Alonso Montero, na serie Documentos de Ediciós do Castro publicouse unha edición facsímile deste Cancioneiro.
Baixo o pseudónimo de “Nadel”, que en alemán significa “agulla” ou “alfinete”, escóndese a personalidade poética de Delgado Gurriarán, o autor máis presente con case un terzo das composicións da antoloxía, que son facilmente identificables pois o mesmo Florencio incluíu once dos doce poemas do Cancioneiro no seu libro titulado O soño do guieiro (1986). De entre todos eles, pola súa fondura emotiva destaca o titulado «Morte de Alexandre Bóveda» (¡Irmán Alexandre Bóveda, abrente da nosa terra!).

Vieiros
Revista caracterizada pola súa extraordinaria pulcritude estética e de contidos ideoloxicamente comprometidos co nacionalismo galego. Editada polo Padroado da Cultura Galega de México publicáronse catro números moi espazados entre si, o primeiro en 1959, o segundo en 1962, o terceiro en 1965 e o cuarto en 1968.

Vieiros defendía un pluralismo ideolóxico, en galego ou portugués. A pesar da maior importancia que tiña a literatura, Vieiros sempre tratou de ser unha revista interdisciplinaria e acollía artigos de economía e industria, historia e antropoloxía. Nos dous primeiros números figuran como directores Luís Soto, Florencio Delgado Gurriarán e Carlos Velo. Nos dous restantes, Florencio por desavinzas coa dirección do Padroado que encubría coa escusa de estar residindo en Guadalajara, a 1000 km do Distrito Federal, foi substituído polo tamén galeguista Xosé Caridad Mateo.

No primeiro número, con 68 páxinas a cor primorosamente ilustradas por Carlos Maside e Arturo Souto, a achega de Delgado Gurriarán foron nove poemas mestizos. O segundo número aumentou o número de páxinas a 84 e incorporou como artistas gráficos a Conde Corbal e Xosé Luís de Dios e aos escritores do grupo Brais Pinto. No n.º 4, que se presentaba cunha capa de Xaime Quessada, Gurriarán publica un poema e unha tradución de Rimbaud.

Luís Soto, que nos anos da publicación de Vieiros xa podía visitar Galicia, foi recadando artigos de Ramón Otero Pedrayo, Domingo García Sabell, Ramón Piñeiro, Ramón Martínez López, Xosé Luís Méndez Ferrín, Manuel María e Bernardino Graña. E foi Celso Emilio Ferreiro quen en Vieiros publicou por primeira vez o emblemático poema «Carta a Fuco Buxán».

Tradutor
A obra publicada por Delgado Gurriarán complétase coas súas traducións da poesía francesa ao galego. En 1982, el mesmo recoñecería: Eu, como exercicios para arrequecer o meu pobre vocabulario galego, fixen tantiñas traduzóns, ou máis ben paráfrases, de poemas de sobranceiros poetas franceses. A Federación de Sociedades Galegas de Bos Aires, para celebrar o vixésimo quinto aniversario da súa fundación, convocou un certame literario no que, entre outros temas, se solicitaba a versión galega de poesías de dez poetas franceses ou ingleses modernos. E tres coleccións foron premiadas: unha de poesías inglesas (Plácido Castro), unha de poesías inglesas e francesas (Lois Tobío) e outra de poesía francesa traducida por Florencio Delgado Gurriarán. A escolma de obras premiadas foi publicada en 1949 pola editorial Alborada nun volume conxunto co título de Poesía inglesa e francesa vertida ao galego. O poeta valdeorrés inclúe na súa selección poemas de Verlaine, Mallarmé, Paul Valéry, Paul Clauidel, Jean Cocteau, La Rochelle e outros.

Coda
Cando no ano 1958 a Comisión Liquidadora de Responsabilidades Políticas lle concedeu o indulto, Florencio comezou a pensar na posibilidade de viaxar a Valdeorras, o que acontecería por primeira vez en 1968. Volveu en 1976, desta vez máis interesado por coñecer en detalle os tentos de refundación do Partido Galeguista, ao que Florencio lle prestou fidelidade permanente e que tentou fortalecer tanto en Galicia como en México. Como resumo do que significou para el a súa condición de refuxiado, Florencio declaroulle á historiadora mexicana Dolores Pla en 1979 que ser refuxiado era un sentimento penoso, pero heroico: aquí venimos por haber luchado por un ideal y, aunque nos derrotaron, nos mantenemos firmes hasta el fin. Y penoso porque el ser refugiado siempre se impone aunque hayamos tenido la suerte de vivir en un país que fue tan generoso… para nosotros como México.

Nun acto celebrado en outubro de 1979 foi nomeado socio de honra do Instituto de Estudos Valdeorreses. E o 6 de setembro de 1981 recibiu no Barco a medalla de académico correspondente da Real Academia Galega.

Un ano antes do seu pasamento pensaba acudir ao Congreso Castelao celebrado en Santiago do 24 ao 29 de novembro de 1986. E aínda sen poder asistir compuxo o seu relatorio «O soño do guieiro. Lembranzas dun vello galeguista», que a USC publicou nas actas do congreso en 1989. Datouno en Fair Oaks (California), onde se trasladara para ser atendido dos seus problemas cardíacos, e onde faleceu o 14 de maio de 1987.



AQUÍ tes en vídeo un pouquiño da histora de FLORENCIO



TRABALLO QUE CHE PIDO   [Agradezo que o fagas en galego]

1. Despois de ler esta pequena biografía, resalta un dato que che chamou a atención e di o motivo. 

2. Fai unha listaxe dos libros en galego que tes lido ó longo da túa vida e di o que máis che gustou ata agora.

3. Escribe un texto de 5 liñas ou máis en galego onde expreses algunha inquedanza que tes nestes momentos na túa vida.

SUBES a túa resposta a través dun comentario
 a esta entrada e NON ESQUEZAS 
escribir o teu NOME, número e curso 
(indicando si eres da ESO ou BACH). 

¡GRACIAS!

lunes, 2 de mayo de 2022

DÍA mundial de INTERNET


Lo cierto es que hasta la última década del siglo XX no conocimos y pudimos utilizar de forma abierta la INTERNET. Eso hace que muchas personas hemos nacido en un mundo en donde esta herramienta no existía.

TRABAJO que te pido:

1. PREGUNTA a personas (familiares, profesores, vecinos...) que hayan nacido antes de 1991 cómo era el mundo sin internet y resume sus respuestas en un comentario a esta entrada.

PEROOOO... el progreso que la RED y las nuevas tecnologías nos han propiciado no está exento de sus peligros. MIRA este vídeo...


2. Di dos o tres cosas que te han sorprendido de lo escuchado a Santiago.

3. Responde a este test de forma global:

1.- ¿Dedicas más tiempo del que crees que deberías a estar conectado a Internet con objetivos distintos a los del trabajo?

2.- ¿Te cuesta trabajo permanecer sin Internet varios días seguidos?

3.- ¿Se han quejado tus familiares de las horas que dedicas a Internet?

4.- ¿Tienes problemas para controlar el impulso de conectarte a Internet o has intentado sin éxito reducir el tiempo que le dedicas?

6.- ¿Te han comentado en alguna ocasión personas de tu entorno (familiares o amigos), que utilizas mucho el móvil para hablar o enviar mensajes?

7.- Si algún día no tienes el móvil ¿te sientes incómodo o como si te faltara algo muy importante?

8.- ¿Has intentado reducir el uso del móvil sin conseguirlo de forma satisfactoria?

9.- ¿Dedicas más tiempo del que crees que deberías a jugar a la videoconsola o juegos de ordenador o del móvil?

10.- ¿Se queja tu familia de que pasas demasiado tiempo jugando con la videoconsola, el ordenador o el móvil?

11.- ¿Te cuesta trabajo estar varios días sin usar la videoconsola o los juegos de ordenador o el móvil?

12.- ¿Has intentado sin éxito reducir el tiempo que dedicas a jugar con la videoconsola, el ordenador o el móvil?

13.- ¿Dedicas más tiempo del que crees que deberías a chatear por WhatsApp (u otro programa similar) a través del móvil?

14.- ¿Te han dicho tus familiares o amigos que pasas demasiado tiempo chateando por WhatsApp (u otro programa similar)?

15.- ¿Te cuesta trabajo pasar tiempo sin consultar el WhatsApp (u otro programa similar) para comprobar si tienes nuevos mensajes?

16.- ¿Has intentado alguna vez sin éxito reducir el tiempo que dedicas al WhatsApp (u otro programa similar)?

17.- ¿Dedicas más tiempo del que crees que deberías a participar en redes sociales, como Facebook, Twitter, Instagram o similares?

18.- ¿Te han dicho tus familiares o amigos que pasas demasiado tiempo en Facebook (o Twitter, o Instagram o similares)?

19.- ¿Te cuesta trabajo pasar tiempo sin consultar el Facebook (o Twitter, o Instagram o similares) para ver las novedades?

20.- ¿Has intentado alguna vez sin éxito reducir el tiempo que dedicas al Facebook (o Twitter, o Instagram o similares)?

Si la mayor parte o TODAS las respuestas a estas preguntas SON un "", entonces podemos decir que eres una adicta/o al móvil. ¿Qué opinas? OJOOOOO... ponle remedio.

4. LEE... ¿QUÉ significa ser adicta/o a nuevas tecnologías?

Esta actividad invade y domina tiempos y espacios de tu día a día interfiriendo en tu vida cotidiana. El uso que haces de esta actividad es problemático o abusivo. Quizá podrías plantearte tomar medidas.

Experimentar cambios de humor, alteración o infelicidad cuando la persona no tiene el móvil y volver a la normalidad cuando sí lo tiene es un ejemplo de dependencia. “Lo que busca un adicto es la evasión y la relajación. Estar conectado es un chute de tranquilidad absoluto”, describe. El chute que proporciona el whisky con hielo es similar al que “se consigue revisando inútiles historias colgadas por gente que casi no conocemos en las redes sociales”.

Otro signo de una posible adicción es cuando la persona deja de hacer algo o lo hace sin prestar atención porque su prioridad es el móvil. Leer mensajes o hablar por teléfono cuando estamos conduciendo, ignorar a las personas que tenemos delante porque toda nuestra atención está dirigida al móvil o darnos cuenta de que el tiempo vuela porque empezamos a mirar las redes sociales a las diez de la noche y cuando nos hemos dado cuenta ya son las doce” pueden hacernos pensar que estamos ante un problema de dependencia.

Si éste es tu caso o el de alguna persona que conozcas, aquí van una serie de consejos que pueden hacer que, poco a poco, desconectes del móvil. Necesitamos pautas y herramientas para educar hacia un uso responsable. No se trata de eliminar el teléfono, sino de hacer un buen uso del mismo.

Toma nota

Para desintoxicarnos del móvil, hay que hacer una dieta digital. El primer consejo es comenzar desde la adolescencia o la infancia. 

¿Te has parado a pensar en la cantidad de cosas que te pierdes por estar mirando el móvil? “Se deben poner límites”. Para hacerlo más fácil hay que “buscar un sitio en la casa donde dejar el móvil. Esto hará que vayas adquiriendo el hábito de dejarlo guardado mientras estás con tu familia o descansando”.

“Si no te llevas el teléfono a la cama, te costará menos dormir; si no lo usas en el baño, tu estancia allí será más corta; y si no lo usas cuando estés con gente, tu pareja y amigos no se sentirán ignorados”.

Más consejos frente a la desintoxicación

Otro de los consejos es dormir con el teléfono apagado o fuera de la habitación. “Lo mejor es no tenerlo cerca. En el caso de que uses la alarma para levantarte, corre a la tienda más cercana y compra un despertador”. Y es que, el descanso es fundamental para la salud y el rendimiento. ¿Y si espero una llamada importante o urgente por la noche? En este caso, “lo ideal es dar el número fijo de casa y que nos llamen ahí o dejar el teléfono en la estancia contigua al dormitorio y con el volumen alto.

Para finalizar, no utilices el móvil una hora antes de acostarte. “Cuando acabes de cenar, revísalo para cerrar aquellos temas importantes”, de esta forma, “no tendrás cosas pendientes al día siguiente”. Otro consejo es sustituir el móvil por otras actividades como leer, ver una película, meditar o, simplemente, “dejar la mente en blanco”.

SUBES tu respuesta a través de un comentario 
a esta entrada y NO OLVIDES, al final, 
escribir tu NOMBRE, número y curso 
(indicando si eres de ESO o BACH). 

¡GRACIAS!